Το ρολόι της Τήνου...!

 Η Τήνος έχει κι μια άλλη πρωτοπορία στον ελληνικό χώρο! Ήταν ο δεύτερος τόπος, μετά την Αθήνα, που απέκτησε δημόσιο ρολόι στην Ελλάδα! Το 1814 ο Λόρδος Έλγιν χάρισε στην πόλη της Αθήνας ένα ρολόι που τοποθετήθηκε σε υψηλό πύργο. Ίσως ως εξιλέωση για το ανοσιούργημα που είχε διαπράξει. Λίγα χρόνια αργότερα και πριν το 1833 ένα άλλο ρολόι τοποθετήθηκε στο κωδωνοστάσιο του νεόδμητου ναού της Ευαγγελίστριας, Ο Τήνιος ιατρός Λάμπρος Απέργης το 1848 μας δίνει την περιγραφή του: «Εκ της νοτίας πλευράς του κωδωνοστασίου είναι προσηρτημένος ο πύργος του ωρολογίου, πάχος έχων το τέταρτον αυτού. Φθάνει δε μέχρι του πρώτου εξώστου του κωδωνοστασίου, λεχων ύψος 18 μέτρων. Αι ώραι δείκνυνται επί λευκού τετραγωνικού μαρμάρου. Δονούντος δε, δια της προσαρτήσεως βάρους τινός επί του μεγάλου κώδωνος, φθάνει ο ήχος όχι μόνον εις την πόλιν, αλλά και εις χωρία απέχοντα μιας ημισείας και επέκεινα ώρας» (Περιγραφή του εν τη νήσω Τήνω ευρισκομένου Ιερού της Ευαγγελιστρίας). Η εικόνα του ναού είναι απόσπασμα από τον πίνακα ης Εύρεσης του Γεωργίου Περίδη (1833).

Οι Κυκλάδες του Philippson...!

 O Alfred Philippson (1864 – 1953), εβραϊκής καταγωγής Γερμανός γεωλόγος και γεωγράφος, μελέτησε την Ιταλία, την Ελλάδα (Θεσσαλία, Πελοπόννησος και νησιά) και τη Μικρά Ασία, περιοχές για τις οποίες εξέδωσε μελέτες εξαιρετικού ενδιαφέροντος. Ανάμεσά τους και τη μελέτη «Beiträge zur Kenntnis der Griechischen Inselwelt» [Συμβολή στη γνωριμία των Ελληνικών νησιών] (Gotha, 1901). Η μελέτη αυτή αναφέρεται στις Κυκλάδες και Σποράδες και συνοδεύεται από δυο θαυμάσιους χάρτες. Οι χάρτες του Philippson χρησιμοποιήθηκαν αργότερα για την εκπόνηση ελληνικών (π.χ. στο έργο του Hiller von Gaertringen «Inscriptiones Cycladum» (1909) και στη Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια (1930). Εδώ σας παρουσιάζουμε τον γεωλογικό χάρτη της Τήνου. Να σημειωθεί ότι ο Γερμανός γεωλόγος κρατήθηκε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης (1942 – 1945), αλλά κατάφερε να επιβιώσει.

Ο χάρτης της Νάξου σύμφωνα με τον Alfred Philippson στη Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια (1930).

Το πρώτο αυτοκίνητο στην Τήνο…!

 Ο πρώτος αμαξιτός δρόμος που ανοίχθηκε στην Τήνο ήταν εκείνος Πόλης – Αγίου Γιάννη στο Πόρτο το 1926 με ενέργειες του βουλευτή Κων. Αλαβάνου (οι κακιές γλώσσες μιλούσαν για κάποια Αλαβαναίϊκα χωράφια στον Άγιο Σώστη). Το 1929, όμως, άρχισε το πρόγραμμα εθνικής οδοποιΐας στην Τήνο (Πόλη – Μουντάδος – Καρυά – Τριπόταμος –Άγιος Νικήτας – Λουτρά). Έτσι βρήκε το τοπικό οδικό δίκτυο ο πόλεμος του 1940. Το πρώτο αυτοκίνητο μοιραίο ήταν να φέρει αναστάτωση. Να πώς περιγράφει την εμφάνισή του η εφημερίδα «Αναγέννησις» στο άρθρο της «Πώς περνάμε εις την Τήνον» (αρ. φ. 149 / 1036).

«Ήλθε και το πρώτον αυτοκίνητον του κ. Π. Παπαδοπούλου, το οποίον ήρχισε να κάμη την συγκοινωνίαν της Εθνικής οδού, και την οποίαν ακόμη δεν ετελείωσε η εταιρεία Αργυροπούλου. Ήρχισε την συγκοινωνίαν με το χωρίον Λουτρά αντί εισιτηρίου δραχμών 40 κατ’ άτομον μετ’ επιστροφής. Διάρκεια ταξειδίου 30 λεπτών. Τώρα που έκανε την εμφάνισί του εις τα χωριά και εις τα Λουτρά, σκεφθείτε την εντύπωσιν των ανθρώπων που πρώτην φοράν βλέπουν αυτοκίνητον. Τα παιδιά του χωριού το εκύτταζαν ως αξιοπερίεργον θέαμα. Υπάρχουν όμως και ηλικιωμένοι άνθρποι, οίτινες δεν έχουν εξέλθει ποτέ από τον τόπον μας. Οι δε χωρικοί με τα ζώα τους ευρίσκουν τον μπελά τους, όταν διασταυρώνονται με το «βουΐζον» αυτοκίνητον. Οπωσδήποτε η Τήνος απέκτησε συγκοινωνίαν αυτοκινήτου, θα είναι δε ευτύχημα να έλθη η ώρα της ενώσεως της Εθνικής οδού με την Εθνικήν οδόν Πανόρμου».

Το 1937 έφτασε και το πρώτο φορτηγό του Ανδριώτη από την Κώμη (πατέρα του αείμνηστου Τζωρτζίκου). Αρχικά προβλεπόταν η εθνική οδός να πάει Κώμη – Καλλονή και από εκεί Αγία Μαρίνα – Εξωμεριά). Τελικά, όμως, επικράτησε η λογική και στις 9.5. 1951 άρχισε από τον Άγιο Νικήτα η διάνοιξη του δρόμου προς την Εξωμεριά. Το τμήμα Υστέρνια –Πύργος είχε διανοιχτεί πριν τον πόλεμο.