Τρίτη 16 Ιανουαρίου 2018

Γιατί επιμένουμε να κολλάμε σε καταστροφικές σχέσεις;

Τα ποσοστά κακοποίησης και βίας είναι υψηλά, ενώ παράλληλα οι δεσμοί της οικογένειας όλο και ατονούν. Μπορούμε να μιλάμε λοιπόν για μια κρίση στην αγάπη;

Με την αγάπη φανερώνεται και η ενόρμηση της ζωής και του θανάτου. Κάθε απόλαυσή μας είναι μοναδική, αλλά και οδυνηρή. Πάντα θα υπάρχει κάτι το ανοίκειο και το ακατόρθωτο. Γιατί όμως οι άνθρωποι βρίσκονται σε καταστροφικές σχέσεις;

Έλλειψη αυτοεκτίμησης

Η έλλειψη αυτοεκτίμησης και η ανασφάλεια, πολλές φορές μας εγκλωβίζουν σε μια καταστροφική σχέση. Η εκτίμηση του ατόμου ότι δεν έχει μια συγκεκριμένη αξία, τον κάνει να δρα τόσο ως θύτης όσο και ως θύμα. Αυτό σημαίνει πως εύκολα η μία ή η άλλη πλευρά στη σχέση, μπορεί να δεχθεί προσβολές, υποτιμητικά σχόλια και συμπεριφορές ακριβώς αντίθετες από την έμπρακτη αγάπη. Πολλοί άνθρωποι μάλιστα, ψάχνουν την επιβεβαίωση αυτού που σκέφτονται για τους ίδιους (π.χ. ότι δεν είναι έξυπνοι) κι εμμέσως, ακούγοντάς το ή μεταφράζοντάς το με τον δικό τους τρόπο, σκέφτονται αρνητικά για τον εαυτό τους. Εν τέλει, δέχονται τη συχνή κριτική αλλά τελικά και την επίκριση.

Οι πρώιμες σχέσεις μας μαθαίνουν την έννοια της αγάπης

Ο Freud σ' αυτό το σημείο ήταν σαφής. Μαθαίνουμε τον τρόπο που αγαπάμε από τις σχέσεις μας με τους γονείς μας. Δεν είναι τυχαίο που σε πολλές σχέσεις το ένα ή το άλλο μέλος θυμίζουν τον πατέρα ή τη μητέρα του/της συντρόφου. Όπως δεχθήκαμε την αγάπη, έτσι και την ξαναδίνουμε ή τη δεχόμαστε. Ουσιαστικά είναι σαν να «μεταβιβάζουμε» τα συναισθήματα από ένα συγγενικό πρόσωπο σε ένα άλλο αντικείμενο αγάπης. Γι' αυτό οι σχέσεις μας χαρακτηρίζονται από τη μεταβίβαση. Μπορεί λοιπόν, η έλλειψη ισορροπίας στη σχέση μας με έναν γονέα, να επαναληφθεί και με τους συντρόφους μας μελλοντικά.

Επίσης, οι γονείς αποτελούν και πρότυπα. Αν κάποιος μεγάλωσε σε μια οικογένεια όπου υπήρχε κακοποίηση και έβλεπε βία, μπορεί να μην αναγνωρίζει ότι η σχέση του είναι κακοποιητική. Τα πρότυπα συμπεριφοράς και η μίμηση επαναλαμβάνονται.

Ο φόβος της μοναξιάς

Πολλοί άνθρωποι τρομάζουν στην ιδέα του να μείνουν μόνοι. Έτσι, πολύ εύκολα συμβιβάζονται σε σχέσεις, οι οποίες καταλήγουν συνήθως στο να είναι παράταιρες και ίσως καταστροφικές, με την σκέψη ότι η μοναξιά θα ήταν πολύ χειρότερη. Τότε όμως, δημιουργείται μια σχέση εξάρτησης και όχι μια υγιής σχέση. Μπορεί όταν υπάρχει υπερβολική εξάρτηση από το ένα μέλος, να έχουν εγκλωβιστεί και τα δύο μέλη σ' αυτή τη σχέση, όπου ο ένας συνεχώς δίνει και ο άλλος έχει επαναπαυθεί στο να ικανοποιείται και να οδηγείται ίσως σε μια απληστία.

Αδυνατούμε να αποδεχθούμε ότι κάναμε λάθος επιλογή

Στην αρχή μιας σχέσης, μπορεί η κατάσταση να είναι ευτυχής. Όταν όμως αρχίζουν να φαίνονται οι πραγματικές ελλείψεις, τα ελαττώματα του άλλου και υπάρχουν συνεχείς ενδείξεις ότι κάτι δεν πάει καλά, τότε οι άνθρωποι έρχονται αντιμέτωποι με μεγάλο άγχος. Αυτό το άγχος μπορεί να αντιμετωπιστεί με μια άμυνα του να ωραιοποιήσει κανείς τα θετικά -ακόμα και τα αρνητικά (!) - γνωρίσματα του/της συντρόφου του. Εφόσον έρχεται αντιμέτωπος με μια γνωστική ασυμφωνία, του είναι πιο εύκολο να αντιμετωπίσει τους φόβους και τον ξαφνικό διχασμό του με τη δικαιολόγηση, τη παραγνώριση και την εκλογίκευση. Το να αποδεχθεί ότι η επιλογή του αποδείχθηκε λάθος, είναι πολύ πιο δύσκολο από το να συμβιβαστεί. Έτσι όμως, καταπιέζεται κανείς πραγματικά.

Το ζήτημα είναι να αποδεχόμαστε τα λάθη μας και να βρίσκουμε όσο είναι δυνατόν, τα κωλύματα στις σχέσεις μας. Δεν είναι κακό να παραδεχθεί κανείς την αδυναμία του παρά να δέχεται κάτι ξένο προς αυτόν, μόνο και μόνο για να ικανοποιήσει τον πληγωμένο του εγωισμό.

Κι επίσης, δεν είναι κακό να ζητάμε βοήθεια. Όταν νιώθουμε ότι κάτι δεν πάει καλά σε μια σχέση, όταν πια είμαστε εγκλωβισμένοι και εθισμένοι στην αγάπη. Αλλά και πιο πριν…


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου