Γιατί κάνουμε μνημόσυνα;

Τα μνημόσυνα είναι πανάρχαιο έθιμο. Στον αρχαίο ελληνικό κόσμο τελούνταν μνημόσυνα καλούμενα «Νεκύσια» με προσφορές οίνου, ελαίου, αρωμάτων και με θυσία κόκορα ή κότας, χρώματος όμως κατά κανόνα μαύρου.

Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν πως με δεήσεις, θυσίες και προσφορές ήταν δυνατόν να πετύχουν την συγνώμη των Θεών για τα αμαρτήματα των νεκρών.

Στις μέρες μας η παράδοση της Εκκλησίας μας έχει τα «κόλλυβα», ένα γλύκισμα με κύρια συστατικά βρασμένο σιτάρι, σταφίδες και άλλα «ηδύσματα» καθώς και ζάχαρη. Κόλλυβα δε μοιράζονται στο τρισάγιο.Όταν λοιπόν τρώμε κόλλυβα υπάρχει ένας συμβολισμός. Το σιτάρι συμβολίζει το θάνατο, την ταφή και την ανάσταση των σωμάτων. Ο νεκρός θα διαλυθεί «εις τα εξ ων συνετέθη» και θα αναστηθεί πάλι με τη δύναμη του Θεού, κατά την κοινή Ανάσταση, με άφθαρτο πλέον σώμα σαν το σιτάρι.

Το θρησκευτικό μνημόσυνο έχει δύο μορφές. Είτε ψάλλεται τρισάγιο στον τάφο του νεκρού είτε ψάλλεται επιμνημόσυνη δέηση στην εκκλησία μετά τη λειτουργία.

Τα «τριήμερα» που κάνουμε μετά το θάνατο του ανθρώπου μας, τελούνται κατά τον τύπο της Αγίας Τριάδας και δια τον τριη-μέρως εγερθέντα Χριστό, τον οποίο παρακαλούμε να αναπαύσει τον κοιμηθέντα μετά δικαίων. 

Τα εννιάμερα μνημόσυνα τελούνται επειδή στις εννέα ημέρες αρχίζει να διαλύεται ο κοιμηθείς «εις τα εξ ών συνετέθη» και παρακαλούμε τον Θεό να τον συγκαταριθμήσει με τα εννέα άυλα τάγματα των Αγγέλων. 

Τα σαραντάμερα ή τεσσαρακονθήμερα τελούνται επειδή την τεσσαρακοστή ημέρα λαμβάνεται η απόφαση για τον κοιμηθέντα και απέρχεται όπου κρίνει ο φιλάνθρωπος Θεός (εκ δεξιών ή εξ αριστερών) ανάλογα με τη ζωή του.

Με αυτά υποβάλουμε αίτηση χάριτος για τους κεκοιμημένους μας στον δίκαιο Κριτή, επειδή ο Θεός είναι φιλάνθρωπος και η τελική κρίση ακόμη δεν έγινε 

Συγκεκριμένα τους κεκοιμημένους μας τους βοηθάμε· 

Πρώτον με προσευχές· (α) με την ευχή, Κύριε Ιησού Χριστέ ανάπαυσε τον ή τους δούλους σου…, (β) με το πρόσφορο -έτοιμο ή ζυμωτό- που το πάμε στον ναό με τα ονόματα των ζώντων και κεκοιμημένων (γ) με τα κόλλυβα –τα τρισάγια ή τα μνημόσυνα .

Δεύτερον τους βοηθάμε με ελεημοσύνες· προς τον συνανθρωπο . «Όπως ανακουφίζουμε τους φυλακισμένους με αναψυκτικά κ.τ.λ. που τους πηγαίνουμε, έτσι τους νεκρούς τους ανακουφίζουμε με τις προσευχές και τις ελεημοσύνες που κάνουμε για την ψυχή τους» (Γέροντας Παΐσιος)

«Τα καλύτερο από όλα τα μνημόσυνα που μπορούμε να κάνουμε για τους κεκοιμημένους μας είναι η προσεκτική ζωή μας, για να κόψουμε τα ελαττώματά μας… εκτός από την δική μας ανακούφιση, έχει ως αποτέλεσμα και την ανακούφιση των κεκοιμημένων προπάππων όλης της γενεάς μας» (Γέροντας Παΐσιο.) 

Τα μνημόσυνα τελούνται κανονικά την ημέρα του Σαββάτου που είναι ημέρα των κεκοιμημένων, ενώ τις καθημερινές τελούνται τρισάγια. Τις Κυριακές, κανονικά, δεν τελούνται μνημόσυνα επειδή είναι ημέρα αναστάσεως.

Πανηγυρικά κόλλυβα:

Εκτός όμως από τα μνημόσυνα και τα συνημμένα με αυτά κόλλυβα υπέρ των κεκοιμημένων, υπάρχουν και τα πανηγυρικά κόλλυβα, που προσφέρονται στους ναούς προς τιμήν των εορταζομένων μεγάλων συνήθως αγίων. (Κόλλυβα αγίων δεν προσφέρουμε για τον Χριστό, τους Αρχαγγέλους και τον Προφήτη Ηλία). 

Ο ΘΕΟΣ ΑΣ ΣΥΓΧΩΡΗΣΕΙ ΤΟΥΣ ΚΕΚΟΙΜΗΜΕΝΟΥΣ ΜΑΣ ΚΑΙ ΑΣ ΕΛΕΗΣΕΙ ΕΜΑΣ !!!!