Ο πωλητής αυγών...!

Μία πλούσια κυρία ρώτησε: “ Πόσo κάνουν τα αυγά; ”

Ο γέρος πωλητής απάντησε: “ 30 λεπτά το ένα αυγό, κυρία ”

Του είπε: “ Θα πάρω 10 αυγά για 2,50 Ευρώ ή αλλιώς θα φύγω ”.

Ο γέρος πωλητής απάντησε: “ Εντάξει, πάρτε τα στην τιμή που θέλετε. Και ίσως μου φέρει γούρι η επίσκεψη σας, γιατί σήμερα δεν έχω πουλήσει ούτε ένα μέχρι τώρα. ”

Η κυρία πήρε τα αυγά και έφυγε έχοντας την αίσθηση πως κέρδισε. Έβαλε τα αυγά στο διθέσιο αυτοκίνητο της και πήγε στο απέναντι εστιατόριο με τη φίλη της. Εκεί, παρήγγειλαν ό, τι τους άρεσε. 

Και παρόλο που πήραν πολλά πιάτα, έφαγαν λίγο και άφησαν τα υπόλοιπα στο τραπέζι. Στη συνέχεια, ζήτησε τον λογαριασμό. Ήταν €37,30 και έδωσε €40,00 λέγοντας στον σερβιτόρο να κρατήσει τα ρέστα.

Αυτό το περιστατικό ήταν αρκετά φυσιολογικό για τον σερβιτόρο, αλλά έδειχνε επώδυνο για τον φτωχό πωλητή αυγών που τις κοιτούσε από μακριά.

Το θέμα είναι:

Γιατί δείχνουμε πάντα την δύναμη μας όταν βλέπουμε έναν φτωχότερο άνθρωπο;

Και γιατί γινόμαστε απλόχεροι σε όσους δεν έχουν και τόσο ανάγκη την γενναιοδωρία μας;

Κάποτε διάβασα κάπου:

Ο πατέρας μου αγόραζε απλά πράγματα από φτωχούς πλανόδιους σε ακριβή τιμή παρόλο που δεν τα χρειαζόταν. Μερικές φορές μάλιστα, συνήθιζε να τους πληρώνει πολύ παραπάνω. 

Με παραξένεψε αυτή η συνήθεια του και έτσι τον ρώτησα: “ Γιατί το κάνεις αυτό; “ Τότε ο πατέρας μου απάντησε: 

" Παιδί μου, αυτό που κάνω είναι μια πράξη φιλανθρωπίας τυλιγμένη με αξιοπρέπεια ".

Ποιες είναι οι νηστείες και γιατί νηστεύουμε:

Νηστείες της εκκλησίας

Δύο λόγια για την νηστεία

Η νηστεία αδελφέ είναι εντολή του Θεού. Η πρώτη και η πιο παλιά από όλες. Την έδωσε στούς πρωτοπλάστους μέσα στον παράδεισο,για να μπορέσουν να προφυλαχθούν οι πρωτόπλαστοι από επικίνδυνο και πρόωρο χρήση του δέντρου της γνώσεως .

Έδωσε σε αυτούς εντολή ο καλός θεός να μην φάνε (να νηστέψουν δηλαδή) από αυτό το δέντρο, έως ότου με την άσκηση και την τελείωση που από αυτήν θα προέλθει, να γίνουν ώριμοι.

Αυτοί όμως με την σύσταση του διαβόλου και την δική τους ελευθερία, παράκουσαν την εντολή του θεού και εξετροχιάσθηκαν από την οδό της τελειώσεως, και ήταν αδύνατο πλέον να φτάσουν στην αθανασία και την θέωση για την οποίαν ήταν πλασμένοι.

Η νηστεία έκτοτε θεωρείται βασικό «εργαλείο» στην καταπολέμηση του διαβόλου και του κακού εαυτού μας … Ο Χριστός μας, τόνισε ακόμη περισσότερο την αξία της νηστείας. Είπε: «Το γένος τούτο ουκ εκπορεύεται ει μη εν προσευχή και νηστεία» . Δηλ. με τη νηστεία πολεμάμε τον διάβολο και νικάμε τις πονηρίες του καθώς και γίνεται ευαίσθητη η ανθρώπινη μας φύση στην αγάπη Του και στη χάρη Του.

Δεν μπορούμε να λεγόμαστε Χριστιανοί και να λέμε ότι αγαπάμε το Χριστό, όταν δεν τηρούμε τις εντολές Του… και μάλιστα την πρώτη από όλες. Η νηστεία που προηγείται Πάσχα, Χριστουγέννων μας βοηθάει ακόμη για να ζήσουμε και να βιώσουμε στην ύπαρξη μας το γεγονός της κάθε εορτής.

Μην ξεχνάμε επίσης πως μαζί με την νηστεία των τροφών πρέπει να φροντίζουμε και για την νηστεία των παθών μας ,σε πολλούς δε ύμνους τις Εκκλησίας μας καθώς και στην Πατερική πρακτική θεωρείτε ολοκληρωμένη η νηστεία μας μόνο, όταν φροντίζουμε απαραίτητα και για τα δύο, και την νηστεία των τροφών και την νηστεία των παθών.

Έτσι λοιπόν, οι Άγιοι μας καθόρισαν εμπνεόμενοι από το άγιο Πνεύμα για την ζωή των Χριστιανών, όσο αφορά το φαγητό, στο τι πρέπει να τρώμε την κάθε ημέρα και εποχή.

Για την νηστεία των παθών καλό είναι να μην κάνει ο καθένας όπως αυτός νομίζει, αλλά να αφεθεί στην διάκριση και να συμβουλεύετε τον πνευματικό του πατέρα, (τον εξομολόγο του δηλαδή.)

Ας ακούσουμε δυο χαρακτηριστικούς λόγους των αγίων Βασιλείου του Μεγάλου και του οσίου Ηλία για την πραγματική νηστεία. Λέει ο Άγιος Βασίλειος:

»MΗΝ ΠΕΡΙΟΡΙΖΕΙΣ όμως το καλό της νηστείας μόνο στην αποχή από το φαγητό. Γιατί πραγματική νηστεία είναι μόνο να μην κάνεις τίποτε άδικο. “Να λύνεις κάθε δεσμό αδικίας”. Συγχώρησε τον πλησίον σου για το κακό που σου έκανε και ξέχασε αυτά πού σου χρωστάει.

“Η νηστεία σας να είναι καθαρή από δικαστικές πράξεις και προστριβές.” Κρέας δεν τρως αλλά κατασπαράζεις τον αδελφό σου. Νηστεύεις το κρασί αλλά είσαι σπάταλος στις αδικίες. Περιμένεις να έρθει το βράδυ για να φας αλλά ξοδεύεις όλη την ημέρα σου στα δικαστήρια. “ Αλοίμονο σε κείνους που δεν μεθάνε από κρασί αλλά από τις αδικίες.

ΝΟΜΙΖΩ λοιπόν ότι καμιά συμβουλή δεν μπορεί να αγγίξει τόσο την ψυχή του λαίμαργου και να τον αλλάξει όσο και μια τυχαία μόνο συνάντηση με τον εγκρατή. Και μου φαίνεται πως αυτό σημαίνει να τρως και να πίνεις με τέτοιο τρόπο που να αποτελεί τιμή για το Θεό, ώστε ακόμα και στο τραπέζι να λάμπει η ζωή μας ένα καλό έργο, και να δοξάζεται ο ουράνιος Πατέρας μας. »

Λέει ο όσιος Ηλίας:

Μερικοί προσέχουν πολύ την είσοδο των φαγητών, αλλά αδιαφορούν για την έξοδο των λόγων. Δεν έχουν μάθει να διώχνουν την οργή απ’ την καρδιά τους, και την επιθυμία από την σάρκα τους, όπως λέει ο Εκκλησιαστής, όμως έτσι μόνο κτίζεται η καθαρή καρδιά από το Πνεύμα που ανακαινίζει.

Έτσι λοιπόν οι νηστείες της εκκλησίας έχουν αναλυτικά :

Α) Hμέρες αυστηρής νηστείας:

Είναι η Tετάρτη και η Παρασκευή όλου του χρόνου και ιδιαίτερα των περιόδων νηστείας (σαρακοστών).

Νηστεία σημαίνει, φαγητό χωρίς λάδι.

Την Παρασκευή νηστεύουμε επειδή Παρασκευή σταυρώθηκε ο Κύριος, σταυρώvουμε με την νηστεία μας τον κακό εαυτό μας, για να μας ελεήσει τους ανάξιους, όπως ελέησε τον σταυρωμένο ευγνώμονα ληστή.

Την Τετάρτη για να θυμόμαστε ότι ένας φίλος του Τον πρόδωσε ημέρα Τετάρτη, και να το συνειδητοποιούμε ότι κι εμείς, παρ’ ότι είμαστε φίλοι Του, είναι δυνατό, αν δεν προσέχουμε και δεν αγωνιζόμαστε , να Τον προδώσουμε.

‘Όταν τις ημέρες που έχουμε χρέος να κάνουμε αυστηρή νηστεία συμπέσει κάποια εορτή, γίνεται «κατάλυση» (δηλ. χαλάρωση της νηστείας):

Αν είναι εορτή αγίου τρώμε λάδι, αν είναι εορτή της Παναγίας ή του Προδρόμου τρώμε ψάρι.

Οι ημέρες: Δευτέρα, Τρίτη, Πέμπτη, Σάββατο και Κυριακή είναι ημέρες καταλύσιμες, δηλ. τρώμε απ’ όλα ό,τι θέλουμε, εκτός από τις περιόδους νηστειών.

Το Σάββατο και την Κυριακή δεν επιτρέπεται ποτέ να γίνει αυστηρή νηστεία, δηλ. χωρίς λάδι. ‘Όλο το χρόνο ένα μόνο Σάββατο νηστεύουμε το λάδι, δηλ. το Μεγάλο Σάββατο, επειδή την ημέρα αυτή ο Χριστός είναι σωματικά στον τάφο και η ψυχή Του έχει κατέβει στον Άδη να αναστήσει τον προπάτορα Αδάμ.

Β) Σαρακοστές είναι οι εξής:

1. Η Μεγάλη Τεσσαρακοστή:

Αρχίζει την Καθαρά Δευτέρα και τελειώνει την Κυριακή της Αναστάσεως. Είναι η πιο αυστηρή νηστεία όλου του χρόνου. Γίνεται προς τιμήν του Χριστού και ιδίως του Πάθους Του για μας. Κατά την Μεγάλη Τεσσαρακοστή γίνονται οι εξής καταλύσεις:

΄Οποια μέρα και αν πέσει του Ευαγγελισμού τρώμε ψάρι, και των αγίων 40 Μαρτύρων τρώμε λάδι. Το ίδιο και στις 26 Μαρτίου εορτή της Συνάξεως αρχαγγέλου Γαβριήλ.

2. Η νηστεία των Χριστουγέννων:

Από 15 Νοεμβρίου μέχρι και 24 Δεκεμβρίου. Κατά την νηστεία αυτή τρώμε ψάρι (όλες τις ημέρες πλην Τετάρτης και Παρασκευής) από την αρχή μέχρι τις 12 Δεκεμβρίου (του Αγίου Σπυρίδωνα).

3. Νηστεία της Παναγίας:

Από 1 Αυγούστου μέχρι και 14 Αυγούστου. Νηστεύουμε προς τιμήν της Παναγίας και για την ψυχή μας. (Επειδή και η Παναγία νήστεψε 15 ημέρες, πριν από την Κοίμησή της για την ψυχή της σύμφωνα με την παράδοση ) Αν εκείνη νήστεψε για την ψυχή της, τι πρέπει να κάνουμε εμείς; Η νηστεία είναι αυστηρή. Ψάρι τρώμε μόνο στην εορτή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος μας (6 Αυγούστου).

4. Νηστεία των Αγίων Αποστόλων:

Από την Δευτέρα μετά την Κυριακή των Αγίων Πάντων μέχρι τις 28 Ιουνίου. Συνήθως η νηστεία αυτή είναι πολύ μικρή. Νηστεύουμε Τετάρτη και Παρασκευή. ‘Όλες τις άλλες ημέρες, τρώμε αν θέλουμε ψάρι, μέχρι τις 24 Ιουνίου (Γενέθλιον του Προδρόμου). Από 25 μέχρι 28 Ιουνίου νηστεύουμε αυστηρότερα προς τιμήν των αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου. Αν η εορτή της Παναγίας (15 Αυγούστου) και των αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου (29 Ιουνίου) πέσουν ημέρα Τετάρτη ή Παρασκευή, τρώμε μόνο ψάρι. Αν πέσουν οποιαδήποτε άλλη ημέρα τρώμε από όλα.

Γ) Αυστηρή Νηστεία κάνουμε και στις εξής ημέρες:

1. 5 Ιανουαρίου (Παραμονή Θεοφανίων).

2. 14 Σεπτεμβρίου (Ύψωση του Τιμίου Σταυρού), γιατί είναι κάτι το ανάλογο με την Μεγάλη Παρασκευή.

3. 29 Αυγούστου (αποτομή της Τιμίας Κεφαλής του Προδρόμου) σε ένδειξη πένθους για την άδικη θανάτωση του αγιοτέρου ανθρώπου της παγκόσμιας Ιστορίας (Ανώτερη από τον Πρόδρομο είναι μόνο η Παναγία).

Αν οι τρεις αυτές ημέρες τύχουν Σάββατο ή Κυριακή, τρώμε λάδι.

Ξανά υπογραμμίζουμε: ένα Σάββατο νηστεύουμε το λάδι, το Μ. Σάββατο, και καμιά Κυριακή!!! Γιατί η Κυριακή είναι εορτή χαρμόσυνη, εορτή της Ανάστασης του Χριστού.

δ) Περίοδοι Απολυτές.

Η Εκκλησία δεν καθώρισε μόνο περιόδους νηστείας, καθόρισε και περιόδους «απολυτές» , που τρώμε από όλα, όλες τις ημέρες και την Τετάρτη και την Παρασκευή.

Τέτοιες περίοδοι είναι οι εξής:

1. Το Δωδεκαήμερο. Δηλ. από 25 Δεκεμβρίου μέχρι και τις 6 Ιανουαρίου, με εξαίρεση την παραμονή των Θεοφανίων, που νηστεύουμε .

2. Η Διακαινήσιμος, δηλ. η εβδομάδα του Πάσχα.

3. Η εβδομάδα μετά την Πεντηκοστή (μέχρι των αγίων Πάντων).

4. Οι τρεις εβδομάδες που προηγούνται της Μεγάλης Τεσσαρακοστής(Απόκριες). Κατά τις 3 αυτές εβδομάδες έχουμε μια ποικιλία διατάξεων, που είναι οι εξής:

– Την πρώτη εβδομάδα (του Τελώνου και Φαρισαίου) τρώμε όλες τις ημέρες από όλα.

– Την δεύτερη εβδομάδα ( από του Ασώτου μέχρι των Απόκρεω ) τρώμε από όλα, αλλά νηστεύουμε την Τετάρτη και την Παρασκευή χωρίς λάδι.

– Την Τρίτη εβδομάδα, της Τυρινής, τρώμε από όλα τα άλλα εκτός από κρέας, όλες τις ημέρες΄ τρώμε και την Τετάρτη και την Παρασκευή.

Πηγή: http://www.imerovigli.org/info.php?catid=27

Το έθιμο της Πρωταπριλιάς...!

Κάθε χρόνο την 1η Απριλίου αναβιώνει το έθιμο με τα αθώα ψέματα. Πρόκειται για μία παιγνιώδη συνήθεια των ανθρώπων, με παγκόσμια διάσταση. Το έθιμο έλκει την καταγωγή του από τη Δύση και οι ρίζες του ανιχνεύονται στους αρχαίους Κέλτες, οι οποίοι συνήθισαν την Πρωταπριλιά που καλυτέρευε ο καιρός να βγαίνουν για ψάρεμα. Τις περισσότερες φορές γύριζαν με άδεια χέρια, αλλά οι ψεύτικες ιστορίες τους για μεγάλα ψάρια έδιναν κι έπαιρναν.

Τον Μεσαίωνα, οι Γάλλοι γιόρταζαν την Πρωτοχρονιά την 1η Απριλίου, λόγω του Πάσχα. Το 1560 ή το 1564 ο βασιλιάς Κάρολος Θ’ μετέθεσε την αρχή του έτους από την 1η Απριλίου στην 1η Ιανουαρίου για να συμβαδίζει η χώρα του ημερολογιακά με τις άλλες χώρες. Η αλλαγή αυτή δημιούργησε προβλήματα στο λαό, καθώς ό,τι έχει σχέση με την οργάνωση του χρόνου δημιουργεί συναισθηματικές φορτίσεις και αντιδράσεις. Όσοι, λοιπόν, από τους υπηκόους του βασιλιά αποδέχτηκαν την ημερολογιακή αλλαγή πείραζαν εκείνους που συνέχιζαν να τηρούν την παλιά πρωτοχρονιά (1η Απριλίου), λέγοντάς τους περιπαικτικά ψέματα ή κάνοντάς τους ψεύτικα πρωτοχρονιάτικα δώρα.

Από τους Κέλτες και τους Γάλλους το έθιμο μεταλαμπαδεύτηκε σ’ όλο τον κόσμο, με προεξάρχουσες τις εφημερίδες στις αρχές του 20ου αιώνα και στη συνέχεια τα ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης, που συχνά μεταδίδουν πολύ επιτυχημένες ειδήσεις - φάρσες. Με την εξάπλωση του Ίντερνετ, η Πρωταπριλιά έχει γίνει πλέον καθημερινή συνήθεια. Τα λεγόμενα «hoax» είναι οι πιο συνηθισμένες διαδικτυακές φάρσες. Πρόκειται για κατασκευασμένες ιστορίες με περίτεχνο τρόπο που μπορούν να ξεγελάσουν ακόμη κι ένα γνώστη του θέματος, το οποίο πραγματεύονται.

Στον ελληνικό χώρο το έθιμο πρέπει να ήταν γνωστό από την εποχή των Σταυροφοριών. Η συνήθεια να λένε ψέματα δεν είναι άγνωστη στην Ελλάδα. Μάλιστα, αποτελεί, όπως υποστηρίζει ο λαογράφος Γεώργιος Μέγας, συνήθη μηχανισμό στην προσπάθεια εξασφάλισης της επιτυχίας μιας μαγικής ενέργειας ή ενός δύσκολου έργου, βάσει της αντίληψης ότι η ψευδολογία ξεγελά και εμποδίζει τις βλαπτικές δυνάμεις. Και το ψέμα της Πρωταπριλιάς είναι «ένα σκόπιμο ξεγέλασμα των βλαπτικών δυνάμεων που θα εμπόδιζαν την αγροτική παραγωγή», σύμφωνα με το λαογράφο Δημήτριο Λουκάτο.

πηγή: www.sansimera.gr

Το Πορτρέτο των Μηνών: Απρίλιος

Ο τέταρτος μήνας του πολιτικού έτους, με διάρκεια 30 ημέρες. Αρχικά ήταν ο δεύτερος μήνας του δεκάμηνου Ρωμαϊκού ημερολογίου με την ονομασία Aprilis και πήρε το όνομά του από το λατινικό ρήμα aperire, που σημαίνει ανοίγω, γιατί το μήνα αυτό ανοίγουν, ανθίζουν τα λουλούδια. Ο Νέρων θέλησε να μετονομάσει τον Απρίλιο σε Νερώνιο (Neronius), ύστερα από μια αποτυχημένη απόπειρα δολοφονίας του το 65 μ.Χ, αλλά η ονομασία αυτή δεν επικράτησε.

Στην Αρχαία Ρώμη ο μήνας ήταν αφιερωμένος σε δύο θεούς, την Αφροδίτη και τον Απόλλωνα. Οι Ρωμαίοι γιόρταζαν:

• Tην 1η Απριλίου τα Βενεράλια (Veneralia), προς τιμήν της θεάς της αγάπης και της ομορφιάς Βένους, της Αφροδίτης των Αρχαίων Ελλήνων.
• Από τις 4 έως τις 10 Απριλίου τα Μεγαλήσια (Megalesia), προς τιμή της θεάς Κυβέλης, με μουσικούς και γυμνικούς αγώνες.
• Στις 21 Απριλίου τα Παλίλια (Palilia), ποιμενική γιορτή προς τιμή της θεάς Εστίας. Οι βοσκοί κρατούσαν κλαδιά δάφνης και ράντιζαν με νερό το έδαφος, ενώ άναβαν φωτιές με άχυρα και πηδούσαν τρεις φορές πάνω από αυτές για να εξαγνιστούν. Η γιορτή αυτή διατηρήθηκε μέχρι το 787 μ.Χ, οπότε καταργήθηκε με απόφαση της Ζ’ Οικουμενικής Συνόδου. Το έθιμο με τις φωτιές κρατά έως σήμερα.
• Στις 22 Απριλίου γιόρταζαν με κρασοκατανύξεις τα Βινάλια Πριόρα (Vinalia Prioria), δηλαδή τα Πρώτα Οινοφόρια.
• Στις 28 Απριλίου ξεκινούσαν τα Φλοράλια (Floralia), τα ρωμαϊκά Ανθεστήρια, προς τιμή της Flora, θεάς της βλάστησης και της άνοιξης.

Στο αρχαίο Αττικό ημερολόγιο ο Μάρτιος αντιστοιχούσε με το δεύτερο δεκαπενθήμερο του μήνα Ελαφηβολιώνα και το πρώτο δεκαπενθήμερο του μήνα Μουνυχιώνα. Το διάστημα αυτό στην Αθήνα γιορτάζονταν τα:

• Γαλάξια, προς τιμή της Ρέας.
• Ελαφηβόλια, προς τιμή της θεάς Αρτέμιδας.
• Μουνίχια, προς τιμή της Θεάς Αρτέμιδας.
• Δελφίνια, προς τιμή του Απόλλωνα και της Αρτέμιδας.

Λαογραφία

Ο Απρίλης με τον Μάη είναι οι μήνες των λουλουδιών («Ο Απρίλης με τα λούλουδα και ο Μάης με τα ρόδα»). Η βροχή του Απρίλη θεωρείται από τους γεωργούς πολύ ευεργετική («Αν κάνει ο Μάρτης δυο νερά και ο Απρίλης άλλο ένα, χαρά σ' εκείνο το ζευγά που 'χει πολλά σπαρμένα»). Στη Θράκη το βρόχινο νερό της πρωταπριλιάς θεωρείται θεραπευτικό. Παλαιότερα το μάζευαν σε μπουκάλι και το έδιναν στους αρρώστους.

Ο Απρίλης αποκαλείται στις διάφορες ντοπιολαλιές:

• Γρίλλης, δηλαδή γκρινιάρης, γιατί συνήθως τελείωναν τα γεωργικά αποθέματα από τις προηγούμενες συγκομιδές κι άρχιζαν οι γκρίνιες στην οικογένεια.
• Τιναχτοκοφινίδης ή Τιναχτοκοφινίτης, επειδή καθαρίζονταν τα κοφίνια για να καθαριστούν.
• Ξεροκοφινάς, γιατί τελείωναν πάντα οι φτωχές συγκομιδές των γεωργών.
• Αηγιωργίτης ή Αηγιωργάτης, λόγω της μεγάλης χριστιανικής εορτής του Αγίου Γεωργίου (23 Απριλίου).
• Λαμπριάτης, λόγω του Ορθόδοξου Χριστιανικού Πάσχα ή Λαμπρής, που επισυμβαίνει συνήθως τον Απρίλιο.
• Τριανταφυλλάς, επειδή τον Απρίλιο ανθίζουν οι τριανταφυλλιές.

Κάθε χρόνο την Πρωταπριλιά αναβιώνει το έθιμο με τα αθώα ψέματα και αστεία, που είναι κοινό για όλους σχεδόν τους λαούς.

Παροιμίες

Αν βρέξει ο Μάρτης δυό νερά κι ο Απρίλης πέντε δέκα να ιδείς το κοντοκρίθαρο πώς στρίβει το μουστάκι, να ιδείς και τις αρχόντισσες πώς ψιλοκλισαρίζουν, να δεις και τη φτωχολογιά πώς ψιλοκοσκινάει. 

[Ελληνική]

Αν δώσει ο Μάρτης δυο νερά κι ο Απρίλης άλλο ένα, χαρά σ’ εκείνο το ζευγά που ’χει πολλά σπαρμένα. 

[Ελληνική]

Απρίλη δροσερέ και Μάη με τα λουλούδια. 

[Ελληνική]

Απρίλης - Μάης! Κοντά είν’ το θέρος. 

[Ελληνική]

Απρίλης - Μάης, κουκιά μεστωμένα. 

[Ελληνική]

Απρίλης - Πασχαλιά, χελιδόνια, φως, χαρά! 

[Ελληνική]

Απρίλης με τα λούλουδα και τα τρανά τα ψέματα. 

[Ελληνική]

Απρίλης με τα λούλουδα κι ο Μάης με τα ρόδα. 

[Ελληνική]

Βάλτ’ εργάτες τον Απρίλη κι ας ψυλλίζονται. 

[Ελληνική]

Η βροχή τ’ Απριλομάρτη, μόνο τους ψαράδες βλάπτει. 

[Ελληνική]

Ήρθ’ ο Απρίλης με χαρά, με τα κόκκινα τ’ αυγά. 

[Ελληνική]

Και στου Απρίλη τις δεκαεφτά, πέρδικα ψόφησε τ’ αυγά. 

[Ελληνική]

Να μη ζηλέψεις τη Λαμπρή γυναίκα και τον Απριλομάη φοράδα. 

[Ελληνική]

Ο Απρίλης έχει τη δροσιά κι ο Μάης τα κεράσια. 

[Ελληνική]

Ο Απρίλης έχει τη δροσιά, κι ο Μάης τα λουλούδια. 

[Ελληνική]

Ο Απρίλης έχει τ’ όνομα, κι ο Μάης τα λουλούδια. 

[Ελληνική]

Ο Απρίλης με την Πασχαλιά και τα κόκκινα τ’ αυγά. 

[Ελληνική]

Ο Απρίλης με τραγούδια, κι ο Μάης τα λουλούδια. 

[Ελληνική]

Πότε θα μπούμε στον Απρίλη, το «σ’ αγαπώ» να θυμηθείς. 

[Ελληνική]

Στου Απριλιού τις δώδεκα ζεσταίνεται ο καιρός. 

[Ελληνική]

Το νερό του Απριλιού, είναι πλούτος του κόσμου. 

[Ελληνική]

Τον Απρίλη και το Μάη, έπαιρνε ακαμάτη εργάτη. 

[Ελληνική]

Του Απριλιού τις δεκαοχτώ, πέρδικα ψόφησε τ’ αυγό. 

[Ελληνική]

Των καλών αντρών (ή ναυτικών) γυναίκες, τον Απριλομάη χορεύουν. (χηρεύουν) 

[Ελληνική]

Των καλών ναυτικών οι γυναίκες, τον Απριλομάη χηρεύουν ή το Μαγιόπουλο χηρεύουν. 

[Ελληνική]

Ως τ’ Απριλιού τις δεκαοχτώ, να ’χεις το μάτι ανοιχτό. 

[Ελληνική]

πηγή: sansimera.gr

Το Πορτρέτο των Μηνών: Μαρτιος

Ο τρίτος μήνας του πολιτικού έτους, που διαρκεί 31 ημέρες. Αρχικά ήταν ο πρώτος μήνας του δεκάμηνου Ρωμαϊκού ημερολογίου, λόγω της εαρινής ισημερίας. Πήρε το όνομά του από τον θεό Άρη (Mars, Martius στα Λατινικά), που θεωρούταν ο γενάρχης των Ρωμαίων. Με τη μεταρρύθμιση του 153 π.Χ, όταν προστέθηκαν ο Ιανουάριος και ο Φεβρουάριος, ο Μάρτιος έλαβε την τρίτη θέση στο δωδεκάμηνο, πλέον, ρωμαϊκό ημερολόγιο.

Αρχαία Ρώμη

Τον Μάρτιο γιορτάζονταν στην Αρχαία Ρώμη τα:

• Ματρωνάλια (Matronalia), προς τιμή της θεάς Ήρας την 1η του μηνός. Οι παντρεμένες γυναίκες της Ρώμης (Matronae) πρόσφεραν στη θεά αγελάδες και χήνες, τα ιερά ζώα της Ήρας, ενώ δέχονταν δώρα από του συζύγους τους.
• Αγωνάλια (Agonalia), προς τιμή τoυ θεού Άρη, από τους φύλακες του ναού του Αγωναλείς (Agonales). H γιορτή, που περιλάμβανε χορούς και τραγούδια, διαρκούσε ως τις 27 Μαρτίου.
• Λιμπεράλια (Liberalia), προς τιμή του θεού Λίμπερ (Διονύσου) στις 25 Μαρτίου. Η γιορτή ήταν αφιερωμένη στους νέους που συμπλήρωναν το 16ο έτος της ηλικίας τους. Την ημέρα αυτή παραλάμβαναν την ανδρική τήβεννο και εισέρχονταν πανηγυρικά στην ανδρική ηλικία.

Αττικό Ημερολόγιο

Στο αρχαίο Αττικό ημερολόγιο ο Μάρτιος αντιστοιχούσε με το δεύτερο δεκαπενθήμερο του μήνα Ανθεστηριώνα και το πρώτο δεκαπενθήμερο του μήνα Ελαφηβολιώνα. Το διάστημα αυτό στην Αθήνα γιορτάζονταν τα:

• Μυστήρια εν Άγραις, προς τιμή της Περσεφόνης. Ήταν το προπαρασκευαστικό στάδιο για όσους επιθυμούσαν να συμμετάσχουν στα Ελευσίνια Μυστήρια.
• Διάσια, προς τιμή του Μειλιχίου Δία, στις όχθες του Ιλισσού. Ο Μειλίχιος Δίας, που δεν πρέπει να ταυτίζεται με τον Ολύμπιο θεό, ήταν προστάτης των παιδιών. Οι γονείς πρόσφεραν δώρα στα παιδιά τους, ενώ πρόσφεραν θυσία στον θεό ένα πρόβατο από τον Δήμο Έρχιας (σημερινά Σπάτα). Επακολουθούσε γλέντι και φαγοπότι μέχρι το βράδυ.
• Τα εν Άστει Διονύσια ή Μεγάλα Διονύσια, προς τιμή του θεού Διονύσου. Γιορτή που καθιέρωσε ο τύραννος Πεισίστρατος το 6ο π.Χ. για να κερδίσει τον λαό της Αθήνας. Περιλάμβανε πομπές με ομοιώματα φαλλών, θυσίες και διαγωνιστικές θεατρικές παραστάσεις (διθυραμβικοί και δραματικοί αγώνες), τις δαπάνες των οποίων επωμίζονταν πλούσιοι Αθηναίοι, σύμφωνα με τον θεσμό της χορηγίας. Με τα Μεγάλα Διονύσια συνδέεται η γέννηση της τραγωδίας.

Θρησκευτική διάσταση και εθνική επέτειος

Ο Μάρτιος είναι άρρηκτα δεμένος με τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή ή Σαρακοστή, τη μεγάλη νηστεία πριν από το Πάσχα. Σχετική και η παροιμία «Δεν λείπει ο Μάρτης απ’ τη Σαρακοστή» ή «Λείπει ο Μάρτης με τη Σαρακοστή»; που λέγεται για άτομα που παρευρίσκονται ή αναμειγνύονται παντού.

Τον Μάρτιο είναι η επέτειος της Ελληνικής Εθνεγερσίας με την κήρυξη της Επανάστασης του 1821 την 25η του μηνός. Η επέτειος καθιερώθηκε το 1838 για να συμπέσει με τη μεγάλη εορτή της Χριστιανοσύνης, τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου.

Λαογραφία

Το λαογραφικό περιεχόμενο του Μαρτίου είναι πλούσιο και σχετίζεται με την θέση του ως πρώτου μήνα άνοιξης, αλλά και με τις άστατες καιρικές συνθήκες που επικρατούν και έχουν αποφασιστική σημασία για την γεωργοκτηνοτροφική παραγωγή. Αυτή η διαπίστωση αναδεικνύεται από την πληθώρα των σχετικών παροιμιών, αλλά και από τις διάφορες ευτράπελες διηγήσεις της ελληνικής παράδοσης.

Μία από αυτές είναι οι «Ημέρες της Γριάς», όπου για να δικαιολογηθούν οι λιγότερες μέρες του Φεβρουαρίου σε σχέση με τους άλλους μήνες, είναι γνωστή η λαϊκή παράδοση ότι ο Μάρτιος δανείστηκε από τον Φεβρουάριο τις τρεις τελευταίες ημέρες του, τις πιο χειμωνιάτικες, για να τιμωρήσει την γριά τσοπάνισσα των βουνών που καυχήθηκε ότι τελειώνοντας ο Μάρτιος δεν μπόρεσε να της κάνει κακό.

Μια άλλη διήγηση αναφέρει ότι ο Μάρτιος είχε δυο γυναίκες, μία καλή κι μία κακή, και ανάλογα με αυτή που έχει κοντά του είναι και ο καιρός. Σύμφωνα με μια τρίτη παράδοση, ο Μάρτιος  έπαψε να είναι ο πρώτος μήνας του έτους,επειδή οι άλλοι μήνες του αφαίρεσαν τα πρωτεία και τα έδωσαν στο Γενάρη, επειδή τους ξεγέλασε πίνοντας όλο το κρασί από το κοινό τους βαρέλι. Ετσι, όταν ο Μάρτης θυμάται το κρασί που ήπιε, χαμογελάει και ο καιρός είναι ξάστερος, όταν όμως θυμάται την τιμωρία του και τα πρωτεία που έχασε, κλαίει και ο καιρός είναι βροχερός. 

Πανελλήνια γνωστό είναι το έθιμο του Μάρτη, όπου το πρωί της πρωτομηνιάς οι μητέρες δένουν στον καρπό του χεριού των παιδιών τους μια στριμμένη ασπροκόκκινη κλωστή, τον «Μάρτη», για να τα προφυλάξει από τις ακτίνες του ηλίου, που πιστεύεται ότι είναι βλαβερές αυτή την εποχή.

Η θέση του Μαρτίου ως του πρώτου μήνα του έτους παλαιότερα συνετέλεσε, ώστε η πρώτη ημέρα του να έχει την σημασία της Πρωτοχρονιάς στο λαϊκό καλεντάρι, με πλήθος εθίμων μαγευτικού χαρακτήρα. Έτσι,την 1η Μαρτίου σε πολλά μέρη συνήθιζαν να δίνουν σημασία στο ποδαρικό, να ραντίζουν το σπίτι με νερό, να σπάνε πήλινα αντικείμενα ή να ρίχνουν έξω από το σπίτι. Σε ορισμένα μέρη της Κρήτης μαστίγωναν συμβολικά με χλωρά κλαδιά ανθρώπου και ζώα, πιστεύοντας ότι τους μεταδίδουν την θαλερότητα που έχουν τα κλαδιά αυτά.

Παροιμίες

Άλλα λογαριάζει ο Μάρτης κι άλλα η Σαρακοστή. 

[Ελληνική]

Αν δώσει ο Μάρτης δυο νερά κι ο Απρίλης άλλο ένα, χαρά σ’ εκείνο το ζευγά που ’χει πολλά σπαρμένα. 

[Ελληνική]

Αν δώσει ο Μάρτης και κακιώσει, μες στα χιόνια θα μας χώσει. 

[Ελληνική]

Από Μάρτη καλοκαίρι κι από Αύγουστο χειμώνα. 

[Ελληνική]

Από Μαρτιού πουκάμισο κι από Αυγούστου κάπα. 

[Ελληνική]

Από τον Μάρτη πουκάμισο, από τον Αύγουστο σεγκούνι (παλτό). 

[Ελληνική]

Κάλλιο Μάρτη καρβουνιάρη, παρά Μάρτη καψαλιάρη. (Καλύτερα κρύο παρά ζέστη) 

[Ελληνική]

Κάλλιο Μάρτη στις γωνιές, παρά Μάρτη στις αυλές. (Καλύτερα να κάνει ο Μάρτης βροχές, κρύο και να είμαστε στη γωνιά, παρά ήλιο και να είμαστε στις αυλές.) 

[Ελληνική]

Κάποια τσουρλού, κάποια (μ)πουρδού, το Μάρτη νυχτογνέθει. 

[Ελληνική]

Λείπει ο Μάρτης απ’ τη Σαρακοστή; 

[Ελληνική]

Μάρτη βροχερέ κι Απρίλη χιονερέ. 

[Ελληνική]

Μάρτη έβρεχε; Θεριστής χαιρότανε. 

[Ελληνική]

Μάρτη φύλαγε τ’ άχερα, μη χάσεις το ζευγάρι. 

[Ελληνική]

Μάρτη, Μάρτη βροχερέ κι Απρίλη δροσερέ. 

[Ελληνική]

Μάρτης βρέχει; Ποτέ μην πάψει! 

[Ελληνική]

Μάρτης είναι νάζια (χάδια) κάνει, πότε κλαίει, πότε γελάει. 

[Ελληνική]

Μάρτης, γδάρτης και κακός παλουκοκαύτης. Τα παλιόβοϊδα τα γδέρνει, τα δαμάλια τα παιδεύει. 

[Ελληνική]

Μάσε ξύλα για το Μάρτη, μην κάψεις τα παλούκια. 

[Ελληνική]

Μη σε γελάσει ο Μάρτης το πρωί και χάσεις την ημέρα. 

[Ελληνική]

Μήδε ο Μάρτης Καλοκαίρι, μήδ’ ο Αύγουστος Χειμώνας. 

[Ελληνική]

Ο Μάρτης βρέχει κι ο θεριστής χαίρεται. 

[Ελληνική]

Ο Μάρτης και η μάνα του… 

[Ελληνική]

Ο Μάρτης ο πεντάγνωμος, πέντε φορές εχιόνισε και πάλι το μετάνιωσε πως δεν εξαναχιόνισε! 

[Ελληνική]

Ο Μάρτης πενταδείλινος και ματαπεινασμένος. 

[Ελληνική]

Ο …. πο ’χει κόρη ακριβή, του Μάρτη ο ήλιος μην τη δει. 

[Ελληνική]

Όλο το Μάρτη φύλαε, ως τις δέκα τ’ Απρίλη. 

[Ελληνική]

Όλοι οι μήνες τρώνε κρέας κι ο Μάρτης κόκαλα. 

[Ελληνική]

Όπως το Μάρτη τα βουνά ασπρίζουν απ’ τα χιόνια, έτσι να ασπρίσουν τα μαλλιά της νύφης απ’ τα χρόνια. 

[Ελληνική]

Πριτς, Μάρτη μου, τα ’βγαλα τ’ αρνοκάτσικά μου! [Ήπειρος] 

[Ελληνική]

Τα λόγια σου είναι στέρια, σαν του Μαρτιού τα χιόνια. 

[Ελληνική]

Τα λόγια του μοιάζουνε, σαν του Μάρτη τα χιόνια. 

[Ελληνική]

Την του Μάρτη ψόφησε ο γάιδαρος (απ’ το κρύο) κι ως το μεσημέρι βρώμισε. (απ’ τη ζέστη) 

[Ελληνική]

Το Μάρτη ξύλα φύλαγε, μην κάψεις τα παλούκια. 

[Ελληνική]

Το Μάρτη ο ήλιος βάφει και πέντε μήνες δε ξεβάφει. 

[Ελληνική]

Φύλα ξύλα για τον Μάρτη, να μην κάψεις τα παλούκια. 

[Ελληνική]

πηγή: sansimera.gr